- today
- label Języki obce
- favorite 9 polubień
- remove_red_eye 97807 odwiedzin
- comment 0 komentarzy
Masz w planach zwiedzanie malowniczej Pragi? Zapoznaj się z podstawowymi czeskimi zwrotami i wyrażeniami, dzięki którym język naszych sąsiadów nie będzie miał przed Tobą tajemnic.
W samym sercu Europy znajduje się Republika Czeska, kraj który zachwyca mnóstwem zabytków oraz bogatą historią. Wydawałoby się, że znając język polski bez problemu dogadamy się z tamtejszymi mieszkańcami. W rzeczywistości wygląda to trochę inaczej. Pomimo podobieństw i bliskości obu języków, w czeskim czeka na Polaków wiele podstępnych słówek.
Poniżej przedstawiamy:
• 10 zasad, których znajomość ułatwi podróż i pobyt w Czechach
• 10 podstawowych zwrotów w języku czeskim
• alfabet czeski oraz wymowę poszczególnych liter
• zasady wymowy języka czeskiego
• podstawowe wyrażenia w języku czeskim
10 zasad, których znajomość ułatwi życie w Czechach
1. Czesi to bardzo przyjazny naród, ale znajomość choć kilku zdań w ich języku na pewno sprawi dobre wrażenie. Z uwagi na duże podobieństwo polskiego i czeskiego warto poznać podstawy, żeby móc komunikować się na podstawowym poziomie.
2. Ze względu na pułapki językowe nieraz można znaleźć się w zabawnej lub kłopotliwej sytuacji. Przy korzystaniu z czeskiej toalety napis Páni oznacza: Panowie. Panie powinny kierować się do drzwi z tabliczką Dámy.
3. Czechy to kraj rannych ptaszków. Zakupy w sklepie spożywczym jak i w drogerii czy księgarni zrobimy już o 8:00 rano. Warto jednak wiedzieć, że zwłaszcza w mniejszych miejscowościach punkty usługowe zamykane są nawet o 17:00.
4. Czeskie piwo jest świętością, musi być zimne i nie wolno go z niczym mieszać! Prośba o podanie grzanego piwa albo piwa z sokiem zostanie uznana za duży nietakt.
5. Czesi chętnie spotykają się ze znajomymi i przyjaciółmi na mieście. Wolą płacić sami za siebie, a jeśli ktoś im stawia, starają się zrewanżować następnym razem.
6. Mieszkańcy Czech są bardzo uprzejmi ale jednocześnie zdystansowani w stosunku do nowopoznanych osób. Dość długo trwa, zanim przejdą z kimś na „ty” (nawet w przypadku osób w podobnym wieku).
7. Czesi jedzą obiad około południa. W godzinach od 11:30 do 15:00 w restauracjach i hospodach można skorzystać z atrakcyjnej cenowo oferty (polední menu). Warto wiedzieć, że z powodu godzinnej przerwy obiadowej (polední přestávka) niektóre instytucje i urzędy są w tym czasie nieczynne.
8. Kuchnia czeska to prawdziwe bogactwo smaków, szczególnie dla wielbicieli tradycyjnych potraw. Na talerzach królują różne gatunki mięsa, mączne dodatki i zawiesiste sosy. Surowe warzywa i lekkie sałatki nie goszczą na stołach zbyt często.
9. Czechy to nie tylko kraj piwa, ale też dobrego wina. Główne regiony winiarskie to Valtice, Znojmo, Mikulov, Velké Pavlovice, Litoměříce i Mělník.
10. Czesi to naród wielbicieli psów. Na blisko jedenaście milionów mieszkańców Republiki przypadają dwa miliony szczekających czworonogów.
10 podstawowych zwrotów w języku czeskim - używaj ich, a poczujesz się (prawie) jak Czech
ahoj |
ahoj |
cześć (tak witają się i żegnają znajomi niezależnie od wieku) |
dobrý den |
dobri: den |
dzień dobry (uniwersalny sposób, żeby powitać znajomych i nieznajomych) |
jak se máte? |
jak se ma:te | jak się masz? (w języku czeskim nie zawsze trzeba używać słów pán i paní, żeby być uprzejmym w stosunku do osób, z którymi nie jesteśmy na „ty”) |
hezký den |
heski: den |
miłego dnia (miłego dnia możemy życzyć wszystkim) |
všechno v pořádku |
fszechno w porża:tku |
wszystko w porządku (może służyć zarówno jako odpowiedź, jak i pytanie, wystarczy zmienić intonację) |
není problém | neni: proble:m |
nie ma problemu |
samozřejmě |
samozrżejmnie |
oczywiście |
pardon | pardon |
przepraszam (kiedy potrzebujemy przejść w tłumie) |
promiňte |
promińte |
przepraszam (żeby zwrócić na siebie uwagę i móc zadać pytanie. Przyda się także wtedy, kiedy sprawimy komuś przykrość) |
děkuju |
diekuju |
dziękuję |
Alfabet czeski oraz wymowa poszczególnych liter
Język czeski należy do grupy języków zachodniosłowiańskich. Można w nim dostrzec pokrewieństwo z językiem polskim, dlatego po zapoznaniu się z ogólnymi regułami, można podjąć próbę komunikowania się w nim. Warto wiedzieć, że język czeski zaliczany jest do języków fleksyjnych czyli pewne wyrazy podlegają odmianie przez przypadki, rodzaje, liczby albo osoby, co dla Polaków nie jest obce.
W języki czeskim wykorzystywany jest alfabet łaciński, w którym dodatkowo znalazły się znaki diakrytyczne oraz dwuznak. W przypadku wymowy warto mieć świadomość, że akcent zawsze pada na pierwszą sylabę.
Samogłoski
Samogłoski a, e, i, o, u są wymawiane tak samo jak w języku polskim, dzielą się natomiast na długie i krótkie.
Samogłoski i, í zmiękczają wyłącznie następujące po nich spółgłoski t, d, n, dlatego połączenia ci, si, zi wymawiane są twardo jak citroen, sinus czy Zanzibar.
Spółgłoski
W języku czeskim jest 25 spółgłosek: b, c, č, d, ď, f, g, h, ch, j, k, l, m, n, ň, p, r, ř, s, š, t, ť, v, z, ž. Czeskie ř – przypomina polskie rz. H i ch to różne dźwięki. Nieprawidłowa wymowa może prowadzić do zmiany znaczenia: chodím (chodzę), hodím (rzucę).
Podstawy komunikacji - wyrażenia w języku czeskim, które musisz znać
nie |
ne |
ne |
dziękuję (bardzo) |
děkuju (mockrát) |
diekuju (mockra:t) |
dzień dobry |
dobrý den | dobri: den |
cześć |
ahoj / čau / nazdar |
ahoj / czał / nazdar |
do widzenia |
na shledanou |
na schledanoł |
dobry wieczór |
dobrý večer |
dobri: weczer |
dobranoc |
dobrou noc |
dobroł noc |
przepraszam (w znaczeniu proszę wybaczyć / wybacz lub żeby przyciągnąć czyjąś uwagę) |
promiňte / promiň |
przepraszam (kiedy potrzebujemy przejść w tłumie) |
przepraszam (np. za spóźnienie) |
omlouvám se |
omlołwa:m se |
przepraszam (przechodząc w tłumie) |
pardon |
pardon |
nie ma za co |
není zač / za málo |
neni: zacz / za ma:lo |
nic nie szkodzi |
nic se nestalo |
nic se nestalo |
bardzo mi przykro |
je mi líto |
je mi li:to |
szkoda |
to je škoda |
to je szkoda |
dobrze |
dobře |
dobrże |
Czesi nie są zbyt wylewni, więc podanie ręki na powitanie podczas pierwszego spotkania w zupełności wystarczy. Pocałunek w policzek czy w oba policzki jest znakiem większej zażyłości.
Zdania, które będziesz najczęściej słyszeć w trakcie pobytu w Czechach:
Mluvíte česky? |
Czy mówi pan / pani po czesku? |
Mluvím anglicky jenom trochu. |
Mówię tylko trochę po angielsku. |
Bohužel nemluvím polsky. |
Niestety nie mówię po polsku. |
Słowa i zdania w języku czeskim, które przydadzą się niejeden raz
Co to jest? |
Co to je? |
co to je? |
Jak to się nazywa? |
Jak se tomu říká? |
jak se tomurżi:ka:? |
Chciałbym / Chciałabym … . |
Chtěl / Chtěla bych … . | chtiel / chtiela bich … |
Czy macie … ? |
Máte … ? |
ma:te … ? |
Nazywam się … . |
Jmenuju se … . |
menuju se … |
Jestem z Polski. | Jsem z Polska. |
sem s polska |
Podoba mi się. |
Líbí se mi. |
li:bi: se mi |
Wezmę to. | Vezmu si to. |
wezmu s•i to |
Poproszę o rachunek. |
Účet, prosím. |
u:czet, pros•i:m |
Chciałbym / Chciałabym zapłacić. |
Chtěl bych / Chtěla bych zaplatit. |
chtiel bich / chtiela bich zaplatit |
Propozycja przejścia na „ty” powinna wyjść od osoby starszej lub od kobiety. Wystarczy spytać: Můžeme si tykat? W Czechach to kobieta powinna jako pierwsza wyciągać rękę do mężczyzny, osoba starsza do młodszej, osoba o wyższym statusie do osoby niżej postawionej w hierarchii. W kręgu znajomych i przyjaciół mężczyzna nie ma obowiązku witania się z kobietami w pierwszej kolejności.
Trudności w porozumiewaniu się - zdania po czesku, które będziesz najczęściej wypowiadać
Nie mówię (zbyt dobrze) po czesku. |
Nemluvím (moc dobře) česky. nemluwi:m (moc dobrże) czeski |
Mówię bardzo słabo po czesku. |
Mluvím česky jenom trochu. mluwi:m czeski jenom trochu |
Mówi pan / pani po angielsku? |
Mluvíte anglicky? mluwi:te anglicki? |
Rozumiem, ale mówię słabo. |
Rozumím, ale mluvím špatně. |
Czy może pan / pani mówić wolniej? |
Můžete mluvit pomaleji? mu:żete mluwit pomaleji? |
Proszę mówić wolniej. | Mluvte pomalu, prosím. mlufte pomalu, pros•i:m |
Może pan / pani powtórzyć? |
Můžete to zopakovat? mu:żete to zopakowat? |
Słucham? | Prosím? pros•i:m? |
Jak to się pisze? |
Jak se to píše? |
Może mi to pan / pani napisać? |
Můžete mi to napsat? |
Co znaczy … ? |
Co znamená … ? |
Rozumiem. |
Rozumím. |
Nie rozumiem. |
Nerozumím. |
Rozumie pan / pani? |
Rozumíte? |
Mogę to przeliterować. |
Můžu to přehláskovat. |
Czesi mają świadomość tego, że ich język może być trudny dla obcokrajowców, dlatego doceniają wysiłek włożony w próbę rozmawiania z nimi po czesku. Warto korzystać ze słów, które znamy – zyskamy dzięki temu sympatię rozmówcy.
Komentarze (0)